مطلب 37: کتان و انواع آن:

گروهی دیگر از الیاف گیاهی الیاف کتان است که از ساقه بوته کتان استحصال می شود. کتان به گیاه لیوم اوسیتاتیسموم (lium usitatismum

) معروف است که الیاف آن از ساقه استخراج می شود. کتان بوته ایست که تا یک متر بلند می شود و الیاف آن در زیر پوست ساقه قرار گرفته اند و برای خارج کردن آنها فرآیندهایی از قبیل خرد کردن ساقه، پوساندن، گرفتن بذر و برگ، کوبیدن ساقه و شانه کردن الیاف صورت میگیرد. الیاف کتان در پوسته ساقه جای دارد و به وسیله یک ماده پکتیک (غلظت آور) به هم چسبیده است. کتان مانند پنبه یکی از مهمترین الیاف گیاهی است و به نسبت نوع مصرف در سه نوع کشت می شود: 

مطلب 36: تغییر وضعیت در الیاف پنبه در نتیجه مرسریزاسیون و موارد استفاده پنبه:

الیاف پنبه در نتیجه مرسریزاسیون ظاهراً براق می شوند ولی چنانچه الیاف را در زیر ذره بین ملاحظه نماییم خواهیم دید که تغییراتی در شکل الیاف ایجاد شده که از جمله تمیز شدن و شفاف شدن آنهاست که شکل شیشه ای دارند و با آزمایشات دقیق دیگر ملاحظه می شود که پنبه شکل نواری خود را از دست داده و به صورت لوله درآمده است و از همه مهمتر اینکه محلول شواتیزر، پنبه مرسریزه را به سرعت حل می کند در حالیکه پنبه غیرمرسریزه این خاصیت را ندارد. 

مطلب 35: مرسریزه نمودن الیاف پنبه:

امروزه عمل مرسریزه کردن به حدی رونق یافته و با مهارت انجام می شود که الیاف پنبه ای را تا سر حد امکان براق می نمایند و تشخیص آنها از الیاف مصنوعی سلولزی با چشم غیرمسلح عملی مشکل و شاید غیرممکن باشد.

بعضی از انواع پنبه مرغوب جلایی در حد پنبه مرسریزه دارند که منسوج یافته شده از آنها دارای جلا بوده که مربوط به نوع پنبه است ولی مشخصات پارچه مرسریزه را ندارند. 

مطلب 34: تاثیر مواد شیمیایی بر روی الیاف پنبه و نتایج آن:

اگر لیف پنبه را در محیط قلیایی مثلا سود یا محلول کلرور روی وارد نماییم ملکول های NOOH یا CL2ZN

بین زنجیره های ملکول ها در قسمت کریستالین جای می گیرند و الیاف متورم شده و در نتیجه تاب آنها باز می شود و از طول آن کاسته می گردد و با عث استحکام پارچه می شود. سطح مقطع چنین لیفی گرد بود و طول لیف به اندازه 20 الی 25 درصد کوتاه می شود این تغییرات باعث شده که لیف نور بیشتری را منعکس نموده و درخشندگی آن زیاد گردد  

مطلب 33: مشخصه های منحصر به فرد پنبه و الیاف پنبه ای، پنبه مرسریزه:

پنبه از هوا جذب رطوبت کرده و میزان رطوبت آن بستگی به مقدار رطوبت هوا دارد، به طوریکه در هوای خشک، جذب رطوبت تا 5% کاهش یافته و در هوای مرطوب این میزان از 14% فراتر می رود. میزان رطوبت قابل قبول که جنبه بین المللی دارد 5/8 درصد تعیین شده است.